Gràmar - mar a dh’obraicheas am facal seo
 Am modh spreigeach
|   | 
Neo-eisimeileach  (gun rud air a bheulaibh) | 
Daimheach  (le ‘a’ air a bheulaibh) | 
Eisimeileach  (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) | 
Beurla | 
An tràth  teachdail  (a-màireach) | 
canaidh their | 
/kanɪ/ /herʲ/ | 
a chanas their | 
/ə xanəs/ /herʲ/ | 
can abair | 
/kan/ /abɪrʲ/ | 
will say will say | 
An tràth  làithreach  (an-dràsta) | 
tha + ag ràdh | 
/əˈgraː/ | 
(bh)eil + ag ràdh | 
/əˈgraː/ | 
is saying | 
An tràth  caithte  (an-dè) | 
thubhairt thuirt | 
/hu.əRʃdʲ/ /huRʃdʲ/ | 
dubhairt duirt | 
/du.əRʃdʲ/ /duRʃdʲ/ | 
said | 
Am modh  cumhach/ gnàthach  (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) | 
chanainn  chanadh tu  chanadh e/i  chanamaid  chanadh sibh  chanadh iad theirinn  theireadh tu  theireadh e/i  theireamaid  theireadh sibh  theireadh iad | 
/xanɪNʲ/  /xanəɣ du/  /xanəɣ ɛ/i/  /xanəmɪdʲ/  /xanəɣ ʃɪv/  /xanəɣ əd/ /herʲɪNʲ/  /herʲəɣ du/  /herʲəɣ ɛ/i/  /herʲəmɪdʲ/  /herʲəɣ ʃɪv/  /herʲəɣ əd/ | 
canainn  canadh tu  canadh e/i  canamaid  canadh sibh  canadh iad abrainn  abradh tu  abradh e/i  abramaid  abradh sibh  abradh iad | 
/kanɪNʲ/  /kanəɣ du/  /kanəɣ ɛ/i/  /kanəmɪdʲ/  /kanəɣ ʃɪv/  /kanəɣ əd/ /abrɪNʲ/  /abrəɣ du/  /abrəɣ ɛ/i/  /abrəmɪdʲ/  /abrəɣ ʃɪv/  /abrəɣ əd/ | 
I would say  you would say  he/she would say  we would say  youse would say  they would say I would say  you would say  he/she would say  we would say  youse would say  they would say | 
Am modh  àithneach  (òrdugh) | 
canam!  can!  canadh e/i!  canamaid!  canaibh!  canadh iad!  abram!   abair!   abradh e/i!   abramaid!   abraibh!   abradh iad! | 
/kanəm/  /kan/  /kanəɣ ɛ/i/  /kanəmɪdʲ/  /kanɪv/  /kanəɣ əd/ /togəm/  /tog/  /togəɣ ɛ/i/  /togəmɪdʲ/  /togɪv/  /togəɣ əd/ | 
let me say!  say!  let him/her say!  let us say!  (youse) say!  let them say! let me say!  say!  let him/her say!  let us say!  (youse) say!  let them say! | 
Thathar a' cleachdadh a' ghnìomhair "can" seach "abair" anns a' mhòrchuid dhe na tràithean 's modhan ann an cainnt. Tha na foirmean seo ann an uaine.
Am modh fulangach
|   | 
Neo-eisimeileach  (gun rud air a bheulaibh) | 
Daimheach  (le ‘a’ air a bheulaibh) | 
Eisimeileach  (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) | 
Beurla | 
An tràth  teachdail  (a-màireach) | 
canar theirear | 
/kanər/ /herʲər/ | 
a chanar a theirear | 
/ə xanər/ /ə herʲər/ | 
canar abrar | 
/kanər/ /abrər/ | 
will be said | 
An tràth  làithreach  (an-dràsta) | 
thathar + ag ràdh | 
/əˈgraː/ | 
(bh)eiler + ag ràdh | 
/əˈgraː/ | 
is being said | 
An tràth  caithte  (an-dè) | 
thubhairteadh thuirteadh | 
/hu.əRʃdʲəɣ/ /huRʃdʲəɣ/ | 
dubhairteadh duirteadh | 
/du.əRʃdʲəɣ/ /duRʃdʲəɣ/ | 
was said | 
Am modh  cumhach/ gnàthach  (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) | 
chante theirte (dh'abairte) (theiriste) (theirist) | 
/xandʲə/ /herʲRʃdʲə/ /ɣabəRʃdʲə/ /herʲɪʃdʲə/ /herʲɪʃdʲ/ | 
cante  abairte   (abairiste)  (abairist) | 
/kandʲə/ /abəRʃdʲə/
  /abərʲɪʃdʲə/ /abərʲɪʃdʲ/ | 
would be said | 
Am modh  àithneach  (òrdugh) | 
canar! abrar!  | 
/kanər/ /abrər/ | 
let (it) be said | 
 
Am facal seo sna dual-chainntean
| An t-Eilean Sgitheanach | 
// | 
  | 
| Arainn | 
// | 
  | 
| Barraigh | 
// | 
  | 
| Beinn na Faoghla | 
// | 
  | 
| Cataibh an Ear | 
// | 
  | 
| Cinn Tìre | 
// | 
  | 
| Diùra | 
// | 
  | 
| Earra Ghàidheal | 
// | 
  | 
| Ìle | 
// | 
  | 
| Leòdhas | 
// | 
  | 
| Muile | 
// | 
  | 
| Na Hearadh | 
// | 
  | 
| Na h-Eileanan an Iar | 
// | 
  | 
| Peairt an Ear | 
// | 
  | 
| (Reachra) | 
// | 
  | 
| Ros an Iar | 
// | 
  | 
| Tiriodh | 
// | 
  | 
| Uibhist a Deas | 
// | 
  | 
| Uibhist a Tuath | 
// | 
  | 
 
Eachdraidh an fhacail
 Bhon t-Seann Ghàidhlig xx. E fhèin bhon Phroto-cheiltis  *xx, bhon Innd-eòrpais *xx 'xx'. Tha an dearbh fhreumh aig na faclan a leanas:
| Gaeilge | 
  | 
// | 
  | 
| Gaelg | 
  | 
// | 
  | 
| Cuimris | 
  | 
// | 
  | 
| Còrnais | 
  | 
// | 
  | 
| Breatanais | 
  | 
// | 
  | 
| Fraingis | 
  | 
// | 
  | 
| Spàinnis | 
  | 
// | 
  | 
| Eadailtis | 
  | 
// | 
  | 
| Laideann | 
  | 
// | 
  | 
| Albais | 
  | 
// | 
  | 
| Beurla | 
  | 
// | 
  | 
| Gearmailtis | 
  | 
// | 
  |