Gràmar - mar a dh’obraicheas am facal seo
Am modh spreigeach
|
Neo-eisimeileach (gun rud air a bheulaibh) |
Daimheach (le ‘a’ air a bheulaibh) |
Eisimeileach (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) |
Beurla |
An tràth teachdail (a-màireach) |
canaidh their |
/kanɪ/ /herʲ/ |
a chanas their |
/ə xanəs/ /herʲ/ |
can abair |
/kan/ /abɪrʲ/ |
will say will say |
An tràth làithreach (an-dràsta) |
tha + ag ràdh |
/əˈgraː/ |
(bh)eil + ag ràdh |
/əˈgraː/ |
is saying |
An tràth caithte (an-dè) |
thubhairt thuirt |
/hu.əRʃdʲ/ /huRʃdʲ/ |
dubhairt duirt |
/du.əRʃdʲ/ /duRʃdʲ/ |
said |
Am modh cumhach/ gnàthach (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) |
chanainn chanadh tu chanadh e/i chanamaid chanadh sibh chanadh iad theirinn theireadh tu theireadh e/i theireamaid theireadh sibh theireadh iad |
/xanɪNʲ/ /xanəɣ du/ /xanəɣ ɛ/i/ /xanəmɪdʲ/ /xanəɣ ʃɪv/ /xanəɣ əd/ /herʲɪNʲ/ /herʲəɣ du/ /herʲəɣ ɛ/i/ /herʲəmɪdʲ/ /herʲəɣ ʃɪv/ /herʲəɣ əd/ |
canainn canadh tu canadh e/i canamaid canadh sibh canadh iad abrainn abradh tu abradh e/i abramaid abradh sibh abradh iad |
/kanɪNʲ/ /kanəɣ du/ /kanəɣ ɛ/i/ /kanəmɪdʲ/ /kanəɣ ʃɪv/ /kanəɣ əd/ /abrɪNʲ/ /abrəɣ du/ /abrəɣ ɛ/i/ /abrəmɪdʲ/ /abrəɣ ʃɪv/ /abrəɣ əd/ |
I would say you would say he/she would say we would say youse would say they would say I would say you would say he/she would say we would say youse would say they would say |
Am modh àithneach (òrdugh) |
canam! can! canadh e/i! canamaid! canaibh! canadh iad! abram! abair! abradh e/i! abramaid! abraibh! abradh iad! |
/kanəm/ /kan/ /kanəɣ ɛ/i/ /kanəmɪdʲ/ /kanɪv/ /kanəɣ əd/ /togəm/ /tog/ /togəɣ ɛ/i/ /togəmɪdʲ/ /togɪv/ /togəɣ əd/ |
let me say! say! let him/her say! let us say! (youse) say! let them say! let me say! say! let him/her say! let us say! (youse) say! let them say! |
Thathar a' cleachdadh a' ghnìomhair "can" seach "abair" anns a' mhòrchuid dhe na tràithean 's modhan ann an cainnt. Tha na foirmean seo ann an uaine.
Am modh fulangach
|
Neo-eisimeileach (gun rud air a bheulaibh) |
Daimheach (le ‘a’ air a bheulaibh) |
Eisimeileach (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) |
Beurla |
An tràth teachdail (a-màireach) |
canar theirear |
/kanər/ /herʲər/ |
a chanar a theirear |
/ə xanər/ /ə herʲər/ |
canar abrar |
/kanər/ /abrər/ |
will be said |
An tràth làithreach (an-dràsta) |
thathar + ag ràdh |
/əˈgraː/ |
(bh)eiler + ag ràdh |
/əˈgraː/ |
is being said |
An tràth caithte (an-dè) |
thubhairteadh thuirteadh |
/hu.əRʃdʲəɣ/ /huRʃdʲəɣ/ |
dubhairteadh duirteadh |
/du.əRʃdʲəɣ/ /duRʃdʲəɣ/ |
was said |
Am modh cumhach/ gnàthach (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) |
chante theirte (dh'abairte) (theiriste) (theirist) |
/xandʲə/ /herʲRʃdʲə/ /ɣabəRʃdʲə/ /herʲɪʃdʲə/ /herʲɪʃdʲ/ |
cante abairte (abairiste) (abairist) |
/kandʲə/ /abəRʃdʲə/
/abərʲɪʃdʲə/ /abərʲɪʃdʲ/ |
would be said |
Am modh àithneach (òrdugh) |
canar! abrar! |
/kanər/ /abrər/ |
let (it) be said |
Am facal seo sna dual-chainntean
An t-Eilean Sgitheanach |
// |
|
Arainn |
// |
|
Barraigh |
// |
|
Beinn na Faoghla |
// |
|
Cataibh an Ear |
// |
|
Cinn Tìre |
// |
|
Diùra |
// |
|
Earra Ghàidheal |
// |
|
Ìle |
// |
|
Leòdhas |
// |
|
Muile |
// |
|
Na Hearadh |
// |
|
Na h-Eileanan an Iar |
// |
|
Peairt an Ear |
// |
|
(Reachra) |
// |
|
Ros an Iar |
// |
|
Tiriodh |
// |
|
Uibhist a Deas |
// |
|
Uibhist a Tuath |
// |
|
Eachdraidh an fhacail
Bhon t-Seann Ghàidhlig xx. E fhèin bhon Phroto-cheiltis *xx, bhon Innd-eòrpais *xx 'xx'. Tha an dearbh fhreumh aig na faclan a leanas:
Gaeilge |
|
// |
|
Gaelg |
|
// |
|
Cuimris |
|
// |
|
Còrnais |
|
// |
|
Breatanais |
|
// |
|
Fraingis |
|
// |
|
Spàinnis |
|
// |
|
Eadailtis |
|
// |
|
Laideann |
|
// |
|
Albais |
|
// |
|
Beurla |
|
// |
|
Gearmailtis |
|
// |
|